Inclusieve zorg vraagt een sensitieve houding

Een sensitieve houding betekent dat je de cliënt met respect behandelt en als gelijke ziet. Hoewel die prsoon jouw hulp nodig heeft, zijn jullie als mensen gelijk. Jullie hebben elkaar nodig om goede zorg te  organiseren.

Veel cliënten vinden het fijn als je dit laat zien. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: 'Ik wil graag met je praten op een gelijkwaardige manier. Ik weet veel van [bijvoorbeeld zorg voor ouderen of hulp in huis], maar jij kent jouw leven het beste en weet wat je nodig hebt. We hebben elkaar dus nodig'.

Zo werk je aan een warme en stabiele relatie met je cliënt. En zorg je voor meer vertrouwen tussen jou en je cliënt. Een goede en gelijkwaardige relatie helpt dus om betere zorg te geven.

Inclusief werken, betekent dat je je eigen kwetsbaarheid ook mag laten zien. Als zorgverlener weet je niet alles en voel je je soms ongemakkelijk. Misschien probeer je dit op te lossen door meer kennis op te doen over verschillende culturen. Maar ongemak los je niet op met alleen kennis.

Het helpt om eerlijk te zijn over je ongemak. Dat maakt jou niet alleen dokter of verpleegkundige, maar ook gewoon een mens. En dat is fijn.

Vragen stellen

Vraag de ander wat voor diegene normaal is. Durf te praten over verschillen en overeenkomsten. Respect voor elkaar is hierbij belangrijk. Voorbeeldzinnen die je kunt gebruiken:

• Dit is wat ik denk, maar ik kan het fout hebben. Verbeter me dan alsjeblieft.
• Is het oké dat ik hier een vraag over stel? Als dit niet oké is, is het ook goed.

Samenwerken

Kwetsbaar zijn, betekent ook samenwerken: met collega’s overleggen en om hulp kunnen vragen. Soms is het goed voor jezelf en voor de relatie met de cliënt als jij het niet alleen doet.

Krijg je geen klik met de cliënt? Dan kun je een collega vragen om het over te nemen. Of schakel een ervaringsdeskundige of sleutelpersoon in.

Taal is belangrijk en niet neutraal. Soms zitten er aannames in je woorden zonder dat je het doorhebt. Vraag je bijvoorbeeld aan een man: 'Hoe is het met je vrouw?', of 'Hoe is het met je partner?' Zo laat je zien dat je weet dat er diversiteit in seksuele voorkeur bestaat.

Taal doet er ook toe bij collega's onderling

Bewust bezig zijn met de woorden die je gebruikt, is ook belangrijk in het contact met je collega’s. Zo creëer je een sfeer waarin je de mens blijft zien en niet alleen iemands ziekte of achtergrond.

• Zeg bijvoorbeeld 'persoon met diabetes' in plaats van 'de diabeet'.
• Als je praat over mensen met een migratieachtergrond, zeg dan duidelijk over wie je praat. Ongeveer een kwart van de mensen in Nederland heeft namelijk een migratieachtergrond. De verschillen binnen deze groep zijn enorm groot. Door duidelijk te maken over wie je praat zorg je ervoor dat je niet iedereen over één kam scheert. 
• Vraag je af of het belangrijk is om te benoemen dat iemand bijvoorbeeld een vrouw is. Of dat iemand een Turks-Nederlandse achtergrond heeft. Doe dit alleen als dit ertoe doet.

Zakelijke of persoonlijke toon

Een sensitieve houding gaat dus over inclusief taalgebruik, en ook over hoe je praat. Past je manier van praten bij de persoon voor je? Veel cliënten en naasten vinden het fijn als zorgverleners niet te zakelijk praten. Soms helpt het ook om iets persoonlijks te delen, bijvoorbeeld wat jij als zorgverlener hebt meegemaakt met mantelzorg voor je eigen familie.

Verdieping

• Zie De incomplete stijlgids voor voorbeelden van inclusief taalgebruik.
• Volg de e-learning om te reflecteren op je basishouding.
• Doe de diversiteitsquiz om je kennis over de LHBTIQ+ gemeenschap te testen.