Wettelijke vertegenwoordiging

De (wettelijk) vertegenwoordiger neemt beslissingen over zaken waarover u zelf niet meer kunt beslissen.

Wilsonbekwaam

Als u de gevolgen van uw beslissingen niet kunt overzien, bent u wilsonbekwaam voor de beslissingen. Meer informatie hierover vindt u in de tekst over wilsonbekwaamheid.

Wie kan uw wettelijke vertegenwoordiger zijn?

Wettelijk is vastgelegd wie vertegenwoordiger kunnen zijn:

Een curator of mentor = benoemd door de rechter
Een schriftelijk gemachtigde = benoemd door u zelf (in een schriftelijke verklaring)
Uw echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel = niet benoemd
Een ouder / kind / broer / zus = niet benoemd

De volgorde van deze opsomming is van belang. Als u zelf niet kunt beslissen over uw zorg, zal de zorgverlener eerst kijken of u een mentor of curator heeft. Zo niet, dan wordt gekeken of er een schriftelijke gemachtigde is. Zo niet, dan kunnen de partner of de genoemde familieleden vertegenwoordiger zijn.

Wettelijke vertegenwoordiging bij aanvraag van intensieve zorg

Let op: wilt u zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) aanvragen voor iemand anders? Dat kan alleen:

als u door de rechter bent benoemd als curator of mentor, of
als de cliënt u heeft gemachtigd in een levenstestament/volmacht, of
bij een gecombineerde aanvraag van Wlz-zorg en een onvrijwillige opname.

Zie hiervoor Wlz-zorg aanvragen onder de kop 'Aanvraag door wettelijk vertegenwoordiger'. onder de kop 'Aanvraag door wettelijk vertegenwoordiger.

Onenigheid over vertegenwoordiging

Soms komen de ouders, kinderen, broers en zussen er niet uit wie de vertegenwoordiger wordt. Dan wijst de arts een vertegenwoordiger aan.

Mentor, curator of bewindvoerder

De kantonrechter kan een een mentor, bewindvoerder of curator aanwijzen. Daarbij beoordeelt de rechter waarover iemand zelf kan blijven beslissen, en waarover niet. Men noemt dit 'ter zake'.

Een mentor neemt beslissingen op het persoonlijke vlak: over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Hij kan inzage krijgen in het medisch dossier van de cliënt. De mentor gaat niet over geldzaken.
Een bewindvoerder beheert bepaalde goederen en/of het geld van de cliënt. Een bewindvoerder neemt geen beslissingen over de gezondheid en mag het medisch dossier van de cliënt niet inzien.
Een curator behartigt de financiële én persoonlijke belangen van de cliënt. Hij is dus eigenlijk zowel mentor als bewindvoerder. Het is de meest vergaande vorm van vertegenwoordiging. De cliënt kan bijna geen eigen beslissingen meer maken. Volgens de wet is hij dan handelingsonbekwaam.

Op Rijksoverheid.nl staat informatie over de aanvraagprocedure.

Rol en bevoegdheden van de wettelijk vertegenwoordiger

Toestemming geven voor zorg

Een zorgverlener die zorg of een behandeling wil geven aan een terzake wilsonkwame cliënt, moet toestemming vragen aan de vertegenwoordiger. De vertegenwoordiger moet de cliënt zo veel mogelijk betrekken bij de beslissing. Ook de zorgverlener moet altijd proberen te overleggen met de cliënt.

Inzage in medische informatie

Uw vertegenwoordiger heeft in principe recht op informatie en mag uw dossier inzien of een kopie van het dossier opvragen. Uw vertegenwoordiger krijgt alleen de informatie die nodig is om beslissingen te nemen.

De zorgverlener kan besluiten om uw vertegenwoordiger beperkt of geen medische informatie te geven. Dit mag alleen in uitzonderlijke situaties.

Heeft u zelf nog invloed op de beslissingen?

U heeft altijd recht op uitleg over uw situatie. En voor zover mogelijk mag u altijd uw mening geven. Ook over zaken waarover u niet zelf kunt beslissen. De vertegenwoordiger moet altijd met u overleggen, zolang dat enigszins mogelijk is.

Klacht over een vertegenwoordiger

Klachten over een mentor, curator of bewindvoerder kunt u het beste eerst met de betreffende persoon zelf bespreken. Als u er samen niet uitkomt, kunt u een klacht indienen. Dat gaat als volgt:

U moet 18 jaar of ouder zijn.
U schrijft een brief aan de kantonrechter van de rechtbank in het rechtsgebied waar de persoon woont die wordt vertegenwoordigd.
Zet duidelijk in de brief wat er volgens u niet goed gaat in de vertegenwoordiging. Geef voorbeelden en onderbouw uw klacht.
Vraag in de brief of de rechter de vertegenwoordiger kan berispen of vervangen.