Spoedzorg en spoedopvang bij een crisis

Heeft u snel verpleegkundige zorg nodig die u niet thuis kunt krijgen? Bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname. Of als de thuiszorg niet voldoende zorg bieden.

Dan is misschien een tijdelijke opname in een zorginstelling mogelijk. Uw huisarts of de medisch specialist in het ziekenhuis bepaalt dit. Deze opname wordt vanuit de Wlz of vanuit de Zvw betaald:

A. Heeft u een indicatie voor Wlz-zorg?

De tijdelijke opname valt onder de Wet langdurige zorg. Het zorgkantoor (of uw zorginstelling) regelt dat u tijdelijk opgenomen kunt worden.

B. Heeft u géén Wlz-indicatie?

De opname wordt betaald vanuit de zorgverzekering (basispakket). Dit heet eerstelijns verblijf (ELV). Het doel is dat u weer naar huis gaat.

C. Heeft u géén Wlz-indicatie, maar voldoet u wel aan de voorwaarden van de Wlz?

De zorgaanbieder die spoedzorg biedt, kan een Wlz-indicatie voor u aanvragen bij het CIZ. Bij spoed beoordeelt het CIZ de aanvraag binnen twee weken. Het CIZ kan de indicatie met terugwerkende kracht toekennen vanaf het moment van opname.

• Krijgt u een indicatie voor Wlz-zorg? Dan kunt u in een instelling blijven wonen. Blijft u liever thuis wonen? Dan beoordeelt het zorgkantoor of dat verantwoord is. Zo ja, dan krijgt u de Wlz-zorg thuis thuis.
• Krijgt u géén indicatie voor Wlz-zorg? Dan betaalt de zorgverzekeraar de opname als er een medische noodzaak voor is. In andere situaties betaalt de gemeente.

In een 'maatschappelijke' crisissituatie zorgt de gemeente voor tijdelijk onderdak en/of begeleiding. Voorbeelden zijn:

• Iemand met autisme of met een verstandelijke beperking raakt volledig van slag door een ingrijpende gebeurtenis in zijn leven, en kan tijdelijk niet thuis blijven wonen.
• Mensen die hun huis ontvluchten vanwege huiselijk geweld.
• Ouderen die na een ziekenhuisopname om praktische redenen nog niet naar huis kunnen, bijvoorbeeld als de woning eerst aangepast moet worden. De opvang is dan niet om gezondheidsredenen nodig.
• Als uw mantelzorger plotseling niet meer beschikbaar is.

In een crisissituatie moet de gemeente direct een tijdelijke voorziening regelen, zonder te wachten op de uitkomst van het onderzoek. Dit is geregeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Moet u met spoed opgenomen worden in een ggz-instelling? Dan valt de opname onder de Zorgverzekeringswet (zorgverzekeraar). Voor jongeren tot 18 jaar valt dit onder de Jeugdwet (gemeente).

Er kan sprake zijn van gevaar. Bijvoorbeeld bij suïcidaliteit of bedreiging van iemand anders). Dan kan een gedwongen opname noodzakelijk zijn. De burgemeester besluit dan tot:

• een crisismaatregel op grond van de Wet verplichte GGZ (Wvggz) bij psychiatrische problematiek.
• of een inbewaringstelling op grond van de Wet zorg en dwang (Wzd) bij gevaarlijk gedrag door een verstandelijke beperking of dementie.

Als uw mantelzorger plotseling wegvalt, kan spoedzorg nodig zijn. Hoe dat wordt geregeld is afhankelijk van uw situatie.

A. Heeft u een indicatie voor Wlz-zorg?

U kunt tijdelijk opgenomen worden in een zorginstelling of u kunt wellicht extra zorg thuis krijgen. Overleg hierover met uw zorginstelling en/of zorgkantoor. De opname of extra zorg wordt betaald vanuit de Wlz.

B. Heeft u géén indicatie voor Wlz-zorg?

• Kunt u zonder mantelzorg niet thuis blijven? Dan is uw gemeente verantwoordelijk voor spoedzorg (ook wel acute respijtzorg genoemd).
• Biedt uw mantelzorger u verzorging en/of verpleging, aanvullend op wijkverpleging? Neem dan contact op met de wijkverpleegkundige voor extra uren wijkverpleging. Dit valt onder de zorgverzekering.
• Het is mogelijk dat u geen Wlz-indicatie heeft, maar wel aan de voorwaarden voor de Wlz voldoet. Als u met spoed naar een zorginstelling moet verhuizen omdat uw mantelzorg wegvalt, beoordeelt het CIZ uw Wlz-zorg aanvraag binnen twee weken. U kunt eventueel weer naar huis als uw mantelzorger weer beschikbaar is. Uw zorg blijft dan wel onder de Wlz vallen. U betaalt daarvoor een eigen bijdrage.