Deze handreiking gaat over inclusief werken met aandacht voor cultuur. Inclusieve zorg houdt rekening met hoe verschillend mensen zijn. Je hebt aandacht voor de culturele achtergrond en wensen van je cliënt.
De basis van inclusieve zorg is de relatie
Voor inclusieve zorg is vertrouwen nodig. Gesprekstechnieken en behandelplannen werken namelijk alleen als het contact tussen jou als zorgverlener en je cliënt verbindend is.
Het is niet nieuw dat een goede band belangrijk is. Maar dit kan moeilijker lijken als iemand anders naar de wereld kijkt dan jij. Juist dan is het belangrijk om te weten hoe je aan de relatie met je cliënt kunt werken.
Hier rekening mee houden is nodig om zorg te bieden die goed bij iemand past. Dat draagt bij aan betere zorg voor de cliënt. En maakt je werk ook leuker!
Rekening houden met cultuur
Cultuur gaat over dingen die mensen in een groep met elkaar delen. Dit kan gaan over eetgewoonten, kleding en taal.
Cultuur gaat ook over dingen die je niet meteen ziet, maar die wel heel belangrijk zijn voor mensen. Zoals hoe mensen naar de wereld kijken. En wat zij normaal vinden. Wat je zegt en wat je niet zegt. Wat je doet of juist niet doet.
Ingrijpende gebeurtenissen
Bij grote gebeurtenissen zoals ziekte of overlijden, houden mensen vaak vast aan dingen die voor hen bekend zijn. Zoals culturele gewoonten. Daarom is het belangrijk dat je aandacht hebt voor cultuur.
Iedereen heeft eigen culturen
Cultuur is niet alleen iets van mensen met een migratieachtergrond. Iedereen heeft een eigen cultuur. Mensen uit Friesland kunnen verschillen van mensen uit Limburg. Ook zorgaanbieders hebben hun eigen cultuur. Culturen staan niet vast; ze kunnen veranderen.
Mensen horen vaak bij meer dan één cultuur. Zo kan iemand tegelijk een veganistische leefstijl hebben en bij de voetbalclubcultuur horen.
Rekening houden met cultuur, is bijvoorbeeld rekening houden met hoe de cliënt wil worden aangesproken. Of met wat iemand wil eten.
Verdiepende informatie
Het is belangrijk om aandacht te hebben voor hoe verschillend mensen zijn. Dat blijkt uit deze onderzoeken:
Meer dan een kwart van de Nederlanders (27%) heeft discriminatie meegemaakt. Dit gebeurt het meeste vanwege leeftijd, geslacht of etnische achtergrond. Zie: Ervaren discriminatie in Nederland. Mensen worden ook gediscrimineerd vanwege een handicap, religie, chronische ziekte of hun seksuele oriëntatie.
Cliënten met een migratieachtergrond krijgen niet altijd dezelfde behandeling als cliënten zonder migratieachtergrond. Soms leidt dat ertoe dat mensen zorg gaan mijden. Zie: Ervaringsverhalen discriminatie in de zorg.
Mensen die lesbisch, homoseksueel, biseksueel zijn voelen zich vaak minder goed begrepen door hun huisarts dan mensen die heteroseksueel zijn. Zij hebben ook vaker het gevoel dat ze niet alles open kunnen bespreken met hun huisarts dan mensen die heteroseksueel zijn. Zie: Borging van diversiteit in sekse, gender en seksuele oriëntatie in de zorg.
De kwaliteit van leven en de levensverwachting van mensen met een licht verstandelijke beperking is lager dan van mensen zonder een licht verstandelijke beperking. Zie: Passende zorg voor mensen met lvb ontbreekt.
Inclusief werken is: rekening houden met wie je cliënt is. Veel dingen bepalen wie iemand is, zoals:
Werk
Opleiding
Cultuur
Inkomen
Woonplaats
Huidskleur
De combinatie van deze dingen bepaalt iemands plek in de maatschappij. Sommige mensen hebben door deze combinatie meer kansen in de maatschappij dan andere mensen. Als je afwijkt van de 'norm', dan zijn er meer dingen die het voor jou moeilijker maken. Bijvoorbeeld:
Een witte lesbische vrouw heeft meer kans op een goede baan dan een zwarte lesbische vrouw.
Een witte man die hetero is en aan een universiteit heeft gestudeerd heeft meer kans op een goed salaris dan een lesbische zwarte vrouw die heeft gestudeerd.
Door hier rekening mee te houden, kun je je beter inleven in welke moeilijkheden je cliënt ervaart.
Meer weten over iemands plek in de maatschappij? Bekijk bijvoorbeeld:
Deze leggen uit hoe je rekening kunt houden met verschillende onderdelen van iemands identiteit.
Jan uit Oegstgeest vindt het belangrijk vindt om drie keer per dag te bidden. Bidden speelt een grote rol in zijn leven. Jan vraagt regelmatig aan jou om mee te bidden, maar jij gelooft niet. Hoe sluit je toch aan?
Glenn is in de laatste fase van zijn leven. Hij vindt het nu extra belangrijk om naar zanger Lieve Hugo te luisteren en moksi alesi te eten. Welke vragen stel je hem hierover?
De familie van Ines, die regelmatig psychoses heeft, verklaart de psychoses vanuit zwarte magie. Deze verklaringen zijn voor de familie de waarheid. Maar dit botst met wat jij hebt geleerd. Hoe ga je hiermee om?
