Complexe casuïstiek: (de)escaleren
Escaleren wordt in de praktijk nog wel eens beschouwd als ‘falen'. Terwijl het tegendeel waar kan zijn. Als je merkt dat je vastloopt, ergens buikpijn van krijgt of aan het 'aanmodderen' bent, kan bijstand van een andere expert of manager helpen. Juist om te voorkomen dat zaken vertragen, mensen gefrustreerd raken en de situatie uit de hand loopt.
Houd je doel voor ogen
Houd bij het escaleren de taak in de gaten: wat wil je bereiken voor de cliënt. Maak een professionele overweging om te escaleren en deel zorgvuldig waarom je escaleert. Met diegene die je betrekt en met diegene met wie je werkt aan de taak. Soms is het daarover hebben al genoeg om de zaak weer vlot te trekken en zonder daadwerkelijke escalatie weer verder te kunnen.
Betrokkenen samenbrengen
Escaleren gaat niet alleen over ‘de baas’ erbij halen. Je kunt ook escaleren door een bijeenkomst met alle betrokkenen te organiseren. Deze bijeenkomst biedt ruimte om de dialoog aan te gaan en bespreken waarom het organiseren van zorg/ ondersteuning stokt.
Op een goede manier escaleren
Er is geen blauwdruk voor het signaleren van zaken die vastlopen en de wijze waarop je escaleert. Vaak is er sprake van een combinatie van factoren op het vlak van relatie, proces en inhoud.
De volgende tips kunnen helpen:
- Ken je omgeving, zorg dat je weet bij wie je waarvoor moet zijn en met wie je kunt sparren. Het inbrengen van een casus waarbij de cliënt tussen wal en schip valt kan bijvoorbeeld bij een regionale tafel die zijn opgezet in verschillende delen van het land.
- Houd gedurende het hele traject oog voor de effectiviteit van je inzet: kan je met de ter beschikking staande middelen en contacten voldoende snel tot een oplossing komen? Signaleer tijdig als zaken stokken en trek aan de bel, durf te vragen, blijf niet zelf ‘doormodderen’. Dat is geen teken van zwakte, of klikken. Doe dit wel op een open en transparante wijze en zorg dat dit de relatie niet schaadt. Bespreek dit met je counterpart, zodat die zich niet overvallen voelt.
- Het helpt om een ‘ambassadeur’ op een hoger niveau te hebben die je kan inschakelen als dat nodig is (bijvoorbeeld een wethouder, bestuurder, manager, of iemand met toegang tot een breed netwerk).
Pas op de plaats
Veel vastgelopen casuïstiek is complex en schrijnend. Regelmatig ligt dit niet aan inhoudelijke zorgvraag, maar ontstaat de complexiteit door andere oorzaken. Door onbegrip of door niet te luisteren naar de cliënt. Dan kan het goed zijn om pas op de plaats te maken en het vraagstuk in proporties terug te brengen, de emotie er wat af te halen en het weer proportioneel die aandacht te geven, die het nodig heeft.
Hulpmiddelen in dee situatie zijn een Verklarende analyse (dit wordt veel gebruikt in de jeugdhulp) of een Perspectiefplan. Beide helpen gesprekspartners zich te richten op wat er moet gebeuren, op basis van de feiten.
Intervisie
Als professional kun je niet altijd alles zelf. In individuele coaching en intervisie kun je dit soort uitdagingen in de communicatie en samenwerking met elkaar bespreken. Je hoort dan van anderen hoe zij hiermee omgaan en daar kun je mogelijk van leren.
Opschalingsroutes in langdurige zorg en ondersteuning
Het zorgstelsel kent verschillende escalatiepaden, die verschillen per sector. Zie voor meer informatie: Wie helpt om zorg te organiseren?